Konie sztumskie - charakterystyka rasy

Są najcięższym regionalnym typem koni zimnokrwistych hodowanym w Polsce. Zostały one ukształtowane na bazie rdzennego materiału przy udziale zachodnioeuropejskich reproduktorów zimnokrwistych w rejonie Powiśla oraz Warmii i Mazur, gdzie ciężkie i trudne do uprawy gleby wymuszały konieczność utrzymywania szczególnie mocnych koni roboczych. Konsekwentna i planowa praca hodowlana, racjonalne żywienie pielęgnacja oraz wielopokoleniowe zamiłowanie hodowców pozwoliło na wytworzenie koni sztumskich, będących kulturowym dziedzictwem tych regionów Polski. Konie sztumskie charakteryzują się większym kalibrem i znaczną limfatycznością w porównaniu do pozostałej populacji koni zimnokrwistych hodowanych w Polsce. Popularny obecnie dolew krwi importowanych koni zimnokrwistych prowadzi w konsekwencji do zatracenia pierwotnego genotypu i fenotypu koni sztumskich. Dlatego konieczne jest rozpoczęcie ochrony tej populacji odznaczającej się cennymi cechami genotypowymi i fenotypowymi. Konie sztumskie wytworzone na ciężkich glebach Powiśla oraz Warmii i Mazur powinny nadal być utrzymywane w podobnych warunkach środowiskowych, głównie na terenie województw: pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, zachodnio-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Jako ciężkie stępaki powinny być one w dalszym ciągu wykorzystywane do prac polowych, szczególnie w gospodarstwach ekologicznych i agroturystycznych oraz do prac pielęgnacyjnych i transportowych w lasach i na terenach o wysokich walorach przyrodniczych.

Celem programu jest zachowanie specyficznego genotypu koni sztumskich w typie ciężkiego stępaka, o konstytucji limfatycznej i dużej masie ciała umożliwiającej wydajną pracę w stępie z dużymi obciążeniami. Wymagane jest, aby charakteryzował się dużą, ale proporcjonalną do masy ciała głową, o profilu prostym lub z lekką tendencją do profilu garbonosego, z wyrazistym, choć małym, żywym okiem, małymi, ruchliwymi, uszami, prawidłowo osadzoną szyją z okrągłym grzebieniem, umięśnioną i szeroką, sprawiającą przez to wrażenie krótkiej, piersią szeroka z wyraźnymi zaczepami mięśni, kłodą mocną, głęboką z prostą i krótką linią grzbietu, o dobrze wysklepionym, ale nie obwisłym brzuchu, z lekko skośnym zadem o niskiej nasadzie ogona. Zad powinien być bardzo dobrze umięśniony i rozłupany, przez co może sprawiać wrażenie przebudowanego; portki powinny być wyraźnie wypełnione, kończyny szeroko ustawione, mocne, nieco limfatyczne, o krótkich nadęciach a kopyta mocne, szerokie i proporcjonalne do masy ciała.

Teren występowania rasy to Powiśle, Warmia i Mazury.

Wymiary wymagane:

• Klacze w wieku 3 lat: wysokość w kłębie 155-165 cm, obwód klatki piersiowej powyżej 200 cm, obwód nadpęcia 24-27 cm,
• Ogiery wpisywane do księgi w wieku od 27-36 miesięcy: wysokość w kłębie 159-169 cm, obwód klatki piersiowej powyżej 210 cm, obwód nadpęcia 26-30 cm.

Liczebność

Liczba ogierów i klaczy sztumskich uczestniczących w programach w latach 2008 - 2023

Liczba klaczy sztumskich w poszczególnych województwach (2023)

Zmiany podstawowych wymiarów klaczy sztumskich w latach 2008-2021