Owca pomorska to rodzima odmiana polskich owiec długowełnistych, którą można podzielić na dwa typy: kaszubski i koszaliński (środkowo pomorski).
Typ kaszubski został wytworzony na podłożu prymitywnych owiec utrzymywanych przez ludność kaszubską byłych województw gdańskiego i elbląskiego. Już w II połowie XVII wieku Kaszubi i Kociewianie zaczęli swoje owce krzyżować “fagasami” – tak bowiem nazywano owce żuławskie, należące do kolonistów holenderskich, którzy osiedlali się w widłach rzek Wisły i Nogatu.
W okresie II Rzeczypospolitej, szczególnie w latach trzydziestych okresu międzywojennego, prowadzone były prace hodowlane nad tą owcą z wykorzystaniem tryków fryzyjskich i holsztyńskich, a także w mniejszym stopniu beriszonów. Zapoczątkował je w 1925 r. Pan prof. St. Jełowicki w rejonach Kartuz, Kościerzyny, Pucka i Wejherowa u 328 hodowców owiec, u których do ksiąg zarodowych owiec było wpisanych 812 matek i 29 tryków. W okresie powojennym, od końca lat czterdziestych, do prac hodowlanych w sposób ciągły zaczęto używać tryków rasy teksel. Prace te konsekwentnie kontynuował, aż do swojej śmierci, specjalista Okręgu Gdańsk, Pan inż. Jan Grabkowski. W najlepszym okresie (rok 1985) populację owiec pomorskich w typie kaszubskim szacowano na około 150 tys. sztuk, w tym 18034 to maciorki objęte oceną, w tym 13488 sztuk matek wpisanych do ksiąg. Do czołowych stad hodowlanych tej owcy należy zaliczyć: RSP Kulice, ZR Trumieje, ZR Otłówko, ZR Postolin, POHZ Waplewo.
Typ koszaliński ukształtował się w byłym województwie słupskim (wszystkie powiaty, a szczególnie bytowski) i na terenach woj. koszalińskiego (powiaty koszaliński, kołobrzeski i białogardzki). Został on wytworzony w okresie powojennym w oparciu o różnorodne prymitywne pogłowie długowełniste przywożone na te tereny przez osadników z całego kraju. Do połowy lat sześćdziesiątych do doskonalenia tych owiec używano prawie wyłącznie tryków pomorskich w typie kaszubskim, a po tym okresie tryków rasy teksel i leine oraz w bardzo niewielkim stopniu rasy kent. Nad całością prac przy doskonaleniu tej owcy czuwał przez ponad 40 lat szef owczarstwa Okręgu Koszalin, Pan inż. Mieczysław Konopka. Również w znacznym stopniu do poprawienia tej owcy przyczynił się Pan prof. Stanisław Jankowski, który przez szereg lat prowadził importowane z Holandii w 1969 r. stado teksela w Kłopotowie oraz doskonałe stado pomorskie należące do PGR Krzywań. Czołowe stada tej owcy to: POHZ Bobrowniki, POHZ Kłanino, POHZ Świerczyna, SDOO Karżniczka oraz PGR Wicewo. W najkorzystniejszym (pod względem liczbowym) roku 1985 populacja owcy pomorskiej w typie koszalińskim liczyła około 100 tys. sztuk, z tego objętych oceną było 22023 szt. maciorek, a wpisanych do ksiąg 16869 matek.
Księgi zwierząt zarodowych dla owcy pomorskiej prowadzone są od lat 50-tych.

Dokumenty dotyczące owiec
Literatura dotycząca owcy pomorskiej