Status zagrożenia ras
Ocena statusu zagrożenia
Ocena statusu zagrożenia ras zwierząt gospodarskich zarówno lokalnych jak i transgranicznych jest podstawowym narzędziem ich skutecznej ochrony.
Od wielu lat prowadzone są prace nad stworzeniem optymalnych systemów wczesnego ostrzegania. Do niedawna decyzja o objęciu ochroną rasy była oparta na unikalnym kryterium - liczbie samic hodowlanych danej rasy (Rozporządzenie WE nr 1974/2006). Było to także kryterium wykorzystywane przez FAO dla oceny statusu zagrożenia (Lotus i Scherf 1993, Sherf 2000). Obecnie obowiązujące Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1012 z dnia 8 czerwca 2016 stwierdza, że rasa zagrożona oznacza „rasy lokalne uznane przez państwa członkowskie za zagrożone wyginięciem, genetycznie przystosowane do jednego lub więcej systemów produkcji w tym państwie, których status zagrożenia został naukowo potwierdzony przez organ posiadający niezbędne umiejętności i wiedzę w dziedzinie ras zagrożonych”.
Wiadomo jednak, że przyczyny zaniku lokalnych populacji są różnorakie. Istnieje wiele ras zwierząt (Audiot, 1995, FAO, 2004) gdzie sukces programów ochrony wynikał z uwzględnienia wielu czynników zagrożenia. Dlatego coraz częściej proponuje się bardziej skomplikowane metody oceny, np. Gandini et al. (2004) proponują użycie dwóch kryteriów, jednego o charakterze demograficznym i jednego o charakterze genetycznym, a Alderson (2003, 2010) sugeruje kryterium demograficzne, dwa kryteria genetyczne oraz kryterium rozmieszczenia geograficznego.
